PM Krishi Sinchayee Yojana:- भारत सरकारची प्रति ड्रॉप मोअर क्रॉप योजना, प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना (PMKSY) अंतर्गत एक महत्वाकांक्षी उपक्रम आहे. या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे कमीतकमी पाण्याचा वापर करून पीक उत्पादन वाढवणे. २०१५ मध्ये सुरु झालेली ही योजना, सुक्ष्म सिंचन तंत्रज्ञानाचा वापर करून पाणी वापराची कार्यक्षमता सुधारण्यावर भर देते.
उद्दिष्टे
- पाणी वापराची कार्यक्षमता वाढवणेः सूक्ष्म सिंचन तंत्रज्ञानाचा वापर करून देशात पाणी वापराची कार्यक्षमता वाढवणे.
- पिकांची उत्पादकता आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणेः” अचूक पाणी व्यवस्थापनाद्वारे पिकांची उत्पादकता आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे.
- सूक्ष्म सिंचन प्रणालींचा प्रसारः ऊस, कापूस इत्यादी पाणी-केंद्रित पिकांसाठी सूक्ष्म सिंचन प्रणालींचा वापर करण्यास प्रोत्साहित करणे.
- पाणी टंचाई असलेल्या क्षेत्रांमध्ये लक्ष केंद्रित करणेः पाणी टंचाई असलेल्या ब्लॉक्स/जिल्हयांमध्ये सूक्ष्म सिंचनाला प्रोत्साहन देणे
ऊर्जा वापराची कार्यक्षमताः नदी-लिफ्ट/ट्यूब-वेल सिंचन कार्यक्रमाला सूक्ष्म सिंचन तंत्राशी जोडून ऊर्जेचा वापर वाढवणे.
रोजगार सृजनः कुशल आणि अकुशल व्यक्तींसाठी रोजगाराचे स्त्रोत म्हणून सूक्ष्म सिंचन प्रणालीची स्थापना करणे.
ठळक वैशिष्ट्ये
- PMKSY फ्रेमवर्कः प्रति ड्रॉप मोअर क्रॉप, PMKSY फ्रेमवर्क स्वीकारते, ज्यामध्ये केंद्र आणि राज्य स्तरावर बहुस्तरीय रचना आहे.
- डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT): योजनेचा लाभ लाभार्थ्यांना DBT च्या यंत्रणेद्वारे प्रदान केला जातो.
- सबसिडीः लहान शेतकऱ्यांसाठी 55% आणि इतर शेतकऱ्यांसाठी 45% सहाय्य सरकारद्वारे दिले जाते.
- जिल्हा सिंचन योजनाः” जिल्ल्यातील सिंचन विकासाचे सर्वसमावेशक विहंगावलोकन प्रदान करण्यासाठी जिल्हा सिंचन योजना तयार केल्या जातात.
सुविधा
- सूक्ष्म सिंचनः” ठिबक सिंचन आणि स्प्रिंकलर सिंचन.
- इतर हस्तक्षेपः पीक वैविध्य, शेत वनीकरण, पाणी उचलणारी साधने इ.
अधिक माहिती”
या योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी आपण संबंधित सरकारी वेबसाइटला भेट देऊ शकता.
प्रति ड्रॉप मोअर क्रॉप योजना
प्रति ड्रॉप मोअर क्रॉप” ही भारत सरकारची एक प्रमुख कृषी योजना आहे, जी पाणी वापराची कार्यक्षमता वाढवून आणि पीक उत्पादन वाढवण्याच्या उद्देशाने सुरु केली गेली. ही योजना प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना (PMKSY) अंतर्गत येते.
योजना काय करते?
- सूक्ष्म सिंचन तंत्रज्ञानः- ठिबक आणि फवारणी सिंचन पद्धतींचा वापर करून पाण्याचा अधिक प्रभावी उपयोग करते.
- पाणी बचतः” कमी पाण्यात अधिक पीक उत्पादन मिळवण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
- शेतकरी उत्पत्र वादः उत्पादन वाढल्याने शेतकऱ्यांची उत्पत्र वाढते.
योजना कशी काम करते?
सरकारी सहाय्य:
सरकार शेतकऱ्यांना सुक्ष्म सिंचन प्रणाली स्थापन करण्यासाठी सबसिडी देते.जिल्हा स्तरीय योजनाः प्रत्येक जिल्हयात पाणी वापर आणि सिंचन सुधारण्यासाठी योजना तयार
केल्या जातात PM Krishi Sinchayee Yojana
शेतकरी लाभः- योग्य प्रशिक्षण आणि सहाय्य प्रदान करून शेतकऱ्यांना या योजनांचा लाभ घेण्यास मदत केली जाते.
योजनाचे फायदे Krishi Yojana
- पाणी वाचवते आणि जलसंधारणाला प्रोत्साहन देते.
- पिकांचे उत्पादन आणि गुणवत्ता वाढते.
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते.
- पर्यावरणीय स्थिरता वाढते.
या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे पाणी आणि कृषी क्षेत्रातील संसाधनांचा प्रभावी उपयोग करून देशाच्या कृषी विकासाला चालना देणे.
